SELEN A HASHIMOTO
"Tarczyca jest narządem o najwyższej zawartości selenu na gram tkanki, ze względu na obecność specyficznych selenoprotein. Od czasu odkrycia wrodzonej niedoczynności tarczycy (myxedematous cretinism) i uszkodzenia tarczycy u dzieci z niedoborem selenu i jodu, dane na temat powiązań pomiędzy metabolizmem tarczycy i selenem zaczęły się pojawiać częściej.
Choć bardzo niewielkie ilości selenu wydaje się być wystarczające do odpowiedniej aktywności dejodynazy, ograniczając tym samym wpływ jego potencjalnego niedoboru na syntezę hormonów tarczycy, poziom selenu wydaje się mieć wpływ na rozwój patologii tarczycy. Zaczęto badać korzyści suplementacji selenem w chorobach autoimmunologicznych tarczycy. Większość autorów przypisuje selenowi rolę w regulacji produkcji reaktywnego tlenu tlenu, oraz jego metabolitów. U pacjentów z chorobą Hashimoto i u kobiet ciężarnych z przeciwciałami anty-TPO, suplementacja selenem obniża poziom przeciwciał przeciwko tarczycy i poprawia strukturę tarczycy w usg. O ile zastosowania kliniczne muszą jeszcze zostać zdefiniowane dla choroby Hashimoto, to są bardzo obiecujące dla kobiet w ciąży, zważywszy, że suplementacja znacząco zmniejsza odsetek poporodowego zapalenie tarczycy i niedoczynności tarczycy. W chorobie Gravesa-Basedowa, w wyniku suplementacji selenem eutyreoza występuje szybciej i selen wydaje się mieć korzystny wpływ na łagodną postać orbitopatii zapalnej. Odnotowano zwiekszone ryzyko cukrzycy po długotrwałej suplementacji selenem, ale niewiele jest danych na temat skutków ubocznych i dalsze badania są wymagane."
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23046013
Chorobie Hashimoto często towarzyszą niedobory niezbędnych składników pokarmowych. Szczególne znaczenie przypisuje się selenowi. Dawka selenu 200 mcg redukuje ilość przeciwciał przeciwko tarczycy i badania kliniczne wykazały, że w niektórych przypadkach po zastosowaniu selenu przez trzy miesiące ilość przeciwciał zmniejszyła się o połowę…
Selen
W warunkach fizjologicznych jod pochodzący ze spożywanych pokarmów jest utleniany do postaci organicznej i dopiero wtedy może być użyty do produkcji hormonów tarczycy. W procesie utleniania jodu wydzielany jest nadtlenek wodoru. Nadtlenek wodoru jest silnym utleniaczem i odpowiada za oksydatywną destrukcję komórek. Selen jest antyoksydantem i neutralizuje szkodliwą działalność nadtlenku wodoru, a także jest elementem budulcowym w produkcji hormonów tarczycy.
Kiedy spożycie jodu jest wysokie, produkcja nadtlenku wodoru również wzrasta i potrzeba więcej selenu, aby szkodliwą działalność zneutralizować. Przy niedoborze selenu staje się oczywiste, że przyjmowanie wysokich dawek jodu prowadzi do niebezpiecznie wysokiego poziomu nadtlenku wodoru. Bardzo reaktywny nadtlenek wodoru powoduje oksydacyjną destrukcję i stan zapalny w miąższu tarczycy. Ognisko zapalne jest sygnałem do kumulacji białych ciałek krwi (limfocytów), które gromadzą się, żeby uprzątnąć zniszczone komórki.
W trakcie różnicowania limfocytów mała ilość przeciwciał jest produkowana, aby oznakować obumarłe tkanki przeznaczone do oczyszczenia.
Podczas badań na myszach okazało się, że występuje u nich niski poziom przeciwciał anty-TPO, które biorą udział w procesie oczyszczania organizmu. Jeżeli jednak pojawi się dużo komórek uszkodzonych na skutek wzrostu podaży jodu, przy jednoczesnym niedoborze selenu, będzie produkowanych więcej przeciwciał. Prowadzi to do zaburzeń funkcji układu immunologicznego i błędnego rozpoznawania swoich komórek jako obce – zostaje zapoczątkowany proces autoimmunologiczny. Niedobór selenu jest jednym z poznanych czynników wyzwalających Hashimoto.
Więcej jodu----->Więcej H202------>Niedobór selenu/glutationu ----->Duża liczba komórek z oksydacyjną destrukcją---->Proces zapalny i gromadzenie limfocytów---->Duża liczba przeciwciał potrzebnych do oznakowania uszkodzonych komórek---->Zwrot immunologiczny----> Zaburzona rozpoznawalność własnych tkanek (proces autoimmunologiczny).
Według Państwowego Instytutu Zdrowia większość przypadków niedoboru selenu powiązana jest z chorobami przewodu pokarmowego, takimi jak choroba Crohna czy chirurgiczne usunięcie żołądka. Inne wymieniane choroby to celiakia, choroby, którym towarzyszy stan zapalny w jelitach i zaburzenia wchłaniania w jelicie cienkim.
Współistnienie Hashimoto i celiakii zostało potwierdzone w wielu badaniach i uważam, że upośledzona przyswajalność selenu występuje nawet u osób bez pełnoobjawowego przebiegu choroby.
Selen odgrywa ważną rolę w prawidłowej funkcji tarczycy:
1) Katalizuje produkcję aktywnej formy hormonów tarczycy (przemianę T4 do T3)
2) Chroni tarczycę przed destruktywnym działaniem nadtlenku wodoru poprzez tworzenie selenoprotein.
Do innych chorób powiązanych z niedoborem selenu zaliczamy:
• Chorobę Keshana, która występuje u dzieci i charakteryzuje się powiększonym i niewydolnym sercem
• Chorobę Kashin-Becka, spowodowaną niedoborem selenu i jodu, któremu towarzyszą zaburzenia układu kostnego.
• Myxedematous Endemic Cretinism (Wrodzony Zespół Niedoboru Jodu) z towarzyszącym niedorozwojem umysłowym, występuje u dzieci i w miejscu komórek tarczycy tworzy się tkanka
bliznowata.
UWAGA: Myxoedema (obrzęk śluzowaty) powstaje na skutek gromadzenia się śluzowatej substancji w przestrzeniach międzykomórkowych.
Badania wykazały, że stosowanie selenu zmniejsza toksyczny efekt nadmiaru jodu na tarczycę.
Selen jest śladowym pierwiastkiem, który w połączeniu z białkami tworzy związki o działalności przeciwutleniającej, takie jak peroksydaza glutationowa (ang. glutathione peroxidase). Związki te, zwane selenoproteinami, działają jako antyoksydanty i chronią tarczycę przed destruktywnym działaniem nadtlenku wodoru, powstałego w trakcie przemiany jodu do postaci aktywnej. W procesie chemicznym z nadtlenku wodoru powstaje woda i integralność tkanki tarczycowej zostaje zachowana, co z kolei zapobiega procesom prowadzącym do powstania stanu zapalnego.(Xu)
H2O2 +Peroksydaza Glutationowa --->H2O (woda)
W przypadku nadmiernej podaży jodu dochodzi do relatywnego niedoboru selenu, ponieważ przy niewystarczającej ilości selenu produkcja peroksydazy glutationowej będzie również zmniejszona. XU uważa, że "suplementy selenu zapobiegają niszczeniu TPO, które jest spowodowane nadmierną podażą jodu”.
Powstawanie tkanki bliznowatej w tarczycy, zaobserwowane u dzieci z niedoborem selenu, w endemicznym kretynizmie, wydaje się potwierdzać hipotezę, że brak antyutleniacza selenu prowadzi do zmian destrukcyjnych tarczycy, spowodowanych niemożliwością neutralizowania nadtlenku wodoru.
W badaniach prowadzonych na myszach, u których indukowano niedoczynność tarczycy podawaniem wysokich dawek jodu, zaobserwowano, że jednoczesne stosowanie preparatów selenu zapobiegało powstawaniu choroby.
Selen zmniejszał ilość przeciwciał TgAb, a także zwiększał liczbę krążących komórek T regulujących. Komórki te biorą udział w zapobieganiu procesom autoimmunologicznym poprzez wpływ na prawidłowe rozpoznawanie własnych tkanek i zmniejszenie gromadzenia się limfocytów.
Inne badania przeprowadzone w Afryce wykazały, że stosowanie selenu przez dwa miesiące zwiększyło aktywność enzymu peroksydazy glutationowej i poprawiło funkcję tarczycy, manifestującą się zwiększoną konwersją T4 do aktywnego T3.
Podobne badania potwierdziły, że branie selenu zapobiega procesowi autoimmunologicznemu poprzez działalność antyutleniającą, a także poprzez wpływ na ekspresję genu HLA-DR, znanego z działalności zapobiegającej powstawaniu procesów autoimmunologicznych. Podawanie selenu poprawiało też wyniki badań ultrasonograficznych tarczycy.
W Stanach Zjednoczonych rekomendowana dawka dzienna selenu wynosi 55 mcg dziennie, przy czym górna granica to 400 mcg. Badania w Południowej Dakocie nie wykazały żadnych objawów toksycznych przy zastosowaniu dawki selenu 724 mcg, jakkolwiek w badaniach chińskich zaobserwowano zmiany chorobowe w paznokciach przy dawce dziennej 900 mcg. Zatrucia selenem najczęściej powiązane są z przypadkowymi zatruciami w sekcji przemysłowej, a także farmaceutycznymi pomyłkami. Do objawów zatrucia zaliczamy: zaburzenia przewodu pokarmowego, utratę włosów, zmiany we włosach i paznokciach, neuropatię, zmęczenie, drażliwość, czosnkowy oddech, żółte zabarwienie skóry.
Spożywając pokarmy z zawartością selenu, takie jak brazylijskie orzeszki, należy pamiętać, że zawartość selenu w produktach roślinnych zależy od jego obecności w glebie. Dla przykładu stan Dakota jest znany z dużej zawartości selenu w glebie, a jego niedobór występuje w takich krajach, jak Rosja i Chiny.
Importowanie produktów dodatkowo komplikuje oznaczenie zawartości selenu w pokarmach. Ilość selenu w orzeszkach brazylijskich może się wahać od 55 mcg do 550 mcg na 1 uncję, w zależności od regionu, skąd pochodzą. Dodatkowo problemy z absorpcją w przewodzie pokarmowym mogą ograniczać wykorzystanie selenu ze spożywanych produktów.
Ilość selenu proponowana w Multiwitaminie może być niewystarczająca do obniżenia poziomu przeciwciał anty-TPO dla osób z niedoczynnością tarczycy. Badania wykazały, że dawka minimalna niezbędna do redukcji przeciwciał anty-TPO wynosi 200 mcg dziennie.
Multiwitamina nie jest najlepszym źródłem selenu, ponieważ obecność innych składników może zaburzać jego absorpcję. Dzienna dawka selenu powinna być wzięta na czczo razem z witaminą E, która poprawia jego wchłanianie.
Po więcej informacji odwiedzaj Tarczyca Hashimoto
